Crnogorski izbori uglavnom u skladu sa međunarodnim standardima, ali se ponovo pojavljuju neki raniji izazovi
PODGORICA, 11. september 2006. – Parlamentarni izbori u Crnoj Gori od 10. septembra održani su uglavnom u skladu sa obavezama OEBS-a i standardima Savjeta Evrope za demokratske izbore. Međutim, ostaje niz izazova koji se i dalje pojavljuju koje treba riješiti, zaključila je Međunarodna misija za posmatranje izbora u preliminarnom izvještaju koji je danas objavljen u Podgorici. Nekih 200 posmatrača iz 41 države nadgledalo je glasanje i brojanje glasova.
“Narod najmlađe zemlje svijeta može biti ponosan što njihovi prvi izbori nakon dobijanja nezavisnosti zadovoljavaju međunarodne izborne standarde. Radujemo se saradnji sa našim kolegama crnogorskim pralamentarcima i prevazilaženju preostalih izazova“, rekao je Joao Soares, šef delegacije Parlamentarne skupštine OEBS-a i posebni koordinator za kratkoročne posmatrače, imenovan od strane Predsjedavajućeg kancelarije OEBS-a.
Jean-Charles Gardetto, šef delegacije Parlamentarne skupštine Savjeta Evrope, je rekao: „Ovi izbori su potvrdili posvećenost Crne Gore demokratiji i principima Savjeta Evrope, u čije članstvo se Crna Gora nada da će biti primljena u skoroj budućnosti. Međutim, stabilno izborno zakonodavstvo je ključni aspekt demokratskog procesa. Zbog toga sa žaljenjem konstatujemo da su nedavne izmjene zakona izvršene nakon što su sazvani izbori.“
Jorgen Grunnet, koji se nalazi na čelu dugoročne misije OEBS Kancelarije za demokratske institucije i ljudska prava, ponovo je izrazio potrebu da se riješe preostali izazovi i, što je jošvažnije, oni koji se ponovo pojavljuju, da bi se došlo do sveukupno dobro sprovedenih izbora. „To je naprosto pitanje oslobađanja od loših navika.”
Kampanja je većim dijelom bila mirna, protekla je u redu i bila niskog profila, ali atmosfera kampanje se pogoršala tokom poslednjih dana. Opozicioni kandidati su se žalili na pritisak na glasače i kandidate. Optužbe o kupovini glasova, od kojih je jedna potkrijepljena, bacile su sjenku na atmosferu tokom kampanje. Raznovrsni mediji su detaljno pratili kampanju, ali elektronski mediji, uključujući i javnu televiziju, usredsredili su svoje izvještavanje na vladajuće partije.
Pravni okvir obezbjeđuje odgovarajuću osnovu za sprovođenje izbora, ali nasuprot međunarodnim standardima i praksi, Izborni zakon je izmijenjen nakon što su sazvani izbori. Neki amandmani podrazumijevaju ograničavanje slobode govora i izražavanja. Osim toga, raspodjela mandata nije u potpunosti transparentna, budući da se od političkih partija zahtijeva da raspodijele samo polovinu mandata prema redosljedu pojavljivanja kandidata na izbornoj listi.
Izborni dan je pozitivno ocijenjen na 98% biračkih mjesta koja su posjećena. Brojanje glasova je ocijenjeno manje pozitivno, sa 8% slučajeva koji su dobili negativnu ocjenu, uglavnom zbog proceduralnih nepravilnosti, što ukazuje na potrebu za daljom obukom članova biračkih odbora.